İstanbul, 2 Mayıs 2024 – Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Perşembe günü yapılan bir açıklama ile Türkiyeli yetkililere toplumsal olaylar sırasında basının hedef alınmaması, gazetecilerin kamu yararı için haberleri güven içinde takip edebilmelerinin sağlanması ve sorumluların soruşturulması için çağrıda bulundu.
İlgili haberlere göre İstanbul polisi 1 Mayıs kutlamalarına getirilen yasaklar çerçevesinde Taksim Meydanı’na giden yolu Saraçhane’de kapattı; göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullanarak meydana yürüyen göstericilerden yüzlercesini gözaltına aldı. Alanda bulunan gazeteciler de tartaklandı, göz yaşartıcı gaza maruz kaldı ve en az iki ayrı vakada iki muhabir polis tarafından plastik mermiyle vuruldu.
CPJ’in Türkiye Temsilcisi Özgür Öğret: “Polisin kanuni yükümlülüğü sahadaki muhabirlerin işlerini aksatmak değil, onları korumak ama Türkiye’de polis rutin şekilde tam tersini uyguluyor. 1 Mayıs günü polis bir kez daha kaba kuvvet, göz yaşartıcı gaz ve plastik mermiler gibi aşırıya kaçan yöntemlere başvurdu” dedi. “Türkiyeli yetkililer bu basın özgürlüğü ihlallerine bir son vermeli, 1 Mayıs günü yaşanan olayları incelemeli ve sorumlulara dair soruşturma başlatmalıdırlar.”
CPJ ile mesajlaşma uygulaması üzerinden konuşan Dokuz8 Haber muhabiri Fatoş Erdoğan, Taksim’e giden yolun kesildiği Saraçhane’de polisin plastik mermisiyle bacağından vurulduğunu söyledi. Gazeteci Umut Taştan tarihi sarnıcın bulunduğu noktada oluşturulan barikatın görüntülerini (daha önce Twitter olarak bilinen) X platformunda paylaşmıştı.
Erdoğan: “O sırada gaz sıktıkları için gözlerimiz kapalı çekim yapıyorduk. Bu olayda hedef gözetilerek mi bana geldi onu bilmiyorum,” dedi. Gazeteci daha sonra, ilgili videoda da görüldüğü üzere, polis tarafından İstanbul Büyükşehir Belediyesi binasının avlusundan zorla çıkartıldı. Erdoğan CPJ’e 1 Mayıs olaylarıyla alakalı bir şikayette bulunmayacağını fakat halihazırda güvenlik güçleriyle benzer temaslara dair üç şikayetinin bulunduğunu söyledi.
Medya ve Hukuk Araştırmaları Derneği’nin iletisine göre KRT muhabiri Taştan da Saraçhane’de polis tarafından plastik mermiyle ayağından vuruldu. CPJ yorum almak için Taştan’a ulaşamadı. İlgili haberlere göre gazeteci geçen ay da Van’da polis tarafından plastik mermiyle vurulmuştu.
Haberlere göre polis Taksim’e giden yolları başka ilçelerde de kapattı ve basının çalışmasına engel oldu.
Beşiktaş’ta polis medya mensuplarının gözaltı işlemlerini izlemelerini engelledi. Sözcü TV’nin sahadaki bir muhabiri, canlı yayındayken bir polisin diğerlerine “basını süpürün” talimatı verdiğini duyduğunu söyledi.
İstanbul’un Taksim Meydanı’nda 1 Mayıs kutlamaları Türkiye’nin solcuları için tarihi bir önem taşıyor; özellikle de kimliği belirlenemeyen kişilerin kalabalığa ateş açıp paniğe yol açtıkları ve nihayetinde en az 34 kişinin ölüp 136 kişinin de yaralandığı 1977 katliamından bu yana.
Taksim’de 1 Mayıs kutlamaları 1980 darbesinden sonra yasaklanmıştı. İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi bundan 30 yıl sonra 2010’da alanı halka açmış ama 2013’te yasağı geri getirmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan o zamandan bu yana 1 Mayıs’larda halkın Taksim’e girişine izin vermedi.
Erdoğan Salı günü Taksim Meydanı’nın miting alanı olmadığını ve yetkililerin “terör örgütlerinin” propaganda fırsatını istismar etmelerine müsaade etmeyeceklerini söyledi. Af Örgütü yasağı yasal olmadığını söyleyerek eleştirdi. Anayasa Mahkemesi yasağın toplantı hakkını ihlal ettiğine karar vermişti.
CPJ yorum almak için polisin amiri olan İçişleri Bakanlığı’na e-posta gönderdi ancak yanıt gelmedi.