İstanbul, 2 Kasım 2023 – Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Perşembe günü yapılan bir açıklama ile Türkiyeli yetkililere gazeteciler Tolga Şardan ve Cengiz Erdinç’i serbest bırakıp “dezenformasyon” iddialarını geri çekmeleri ve editör Dinçer Gökçe’ye verilen mesleğine dair kitaplar okuyup özet çıkarma cezasını iptal etmeleri için çağrıda bulundu.
İlgili haberlere göre Çarşamba günü gerçekleşen iki vakadan birinde Ankara polisi T24 haber sitesinin yazarı Şardan’ı gözaltına aldı; diğerinde ise Halk TV Haber Müdürü Gökçe polis tarafından gözaltına alındı.
İki gazetecinin de gözaltına alınması 2022 yılında kanunlaşan ve güvenlik, kamu düzeni ile halk sağlığını ilgilendiren konularda endişe, korku veya panik yaratacak yanlış bilgiyi yaymaya üç yıla kadar hapis cezası öngören dezenformasyon yasasından kaynaklandı.
T24 ve diğer kaynakların haberlerine göre polisin evini aradığı Şardan, yargında yolsuzluk konusunda Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) tarafından hazırlanan bir rapor üzerine yazdığı yazısı sebebiyle Ankara’da bir mahkeme tarafından tutuklandı.
Cumhurbaşkanlığının İletişim Başkanlığı’na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi önceden Twitter olarak bilinen X adlı platforma yazdıkları bir ileti ile MİT tarafından yargıda yolsuzluğa dair yazılmış bir raporun varlığını yalanladı.
CPJ Şardan’ın tutuklanmasını kınayan ortak açıklamaya bir düzine basın özgürlüğü ve insan hakları kurumuyla birlikte imzacı olarak dahil oldu.
Gökçe vakasında ise, gazeteci hüküm giymiş mahkumların tahliye edildiğine dair ve doğru olmadığı anlaşılan bir haber sebebiyle işyerinde gözaltına alındı. Çarşamba gününün ilerleyen saatlerinde İstanbul’da bir mahkeme Gökçe’yi gazetecilik mesleğine dair iki kitap okuyup özetlerini çıkarma cezası verdikten sonra serbest bıraktı.
Perşembe günü gerçekleşen üçüncü bir vakada ise ilgili haberlere ve gazetecinin CPJ’e konuşan avukatı Vural Ergül’e göre, polis Kısa Dalga haber sitesinin muhabiri Cengiz Erdinç’in Balıkesir’deki evini bastı ve kendisini gözaltına aldı.
Ergül CPJ’e müvekkili ile görüşmesine izin verilmediğini ancak telefonda konuştuklarında Erdinç’in kendisine “MİT raporuna dair yorumları sebebiyle” gözaltına alındığını söylediğini aktardı.
Ergül polisin Erdinç’in telefonuna el koyması ile konuşmalarının yarıda kesildiğini ve müvekkilinin kelepçeli halde Ankara’ya götürüldüğünü söyledi.
Erdinç MİT raporuna dair X platformunda birden çok ileti yazmıştı.
CPJ’in Türkiye Temsilcisi Özgür Öğret: “Gerek yerel gerekse uluslararası çapta faaliyet gösteren basın özgürlüğü savunucuları bu muğlak yasanın ülkede haberciliği olumsuz yönde etkileyeceği konusunda Türkiyeli yetkilileri uyarmışlardı ve haklı çıktılar” dedi. “Türkiyeli yetkililer bu yasayı gazetecilere karşı kullanmaya bir son vermeli; vakit kaybetmeden gazeteciler Tolga Şardan ve Cengiz Erdinç’i serbest bırakmalı; ayrıca tecrübeli bir haberci ve editör olan Dinçer Gökçe’ye verilen küçük düşürücü mesleğe dair kitaplar okuma cezasını iptal etmeliler.”
CPJ’in kayıtlara geçirdiği üzere, yasa çıktığından beri gazetecileri yargılamak ve hapsetmek için kullanılıyor.
Perşembe günü gerçekleşen bir diğer vakada ise Ankara savcıları BirGün gazetesinden üç haberciye “yanlış bilgi yaymak” ile “iftira ve hakaret” iddialarıyla soruşturma açtılar. Bu gazeteciler Yayın Koordinatörü Uğur Koç, Haber Müdürü Uğur Şahin ve Muhabir İsmail Arı. İlgili haberlere göre soruşturma iktidar partisinden bir milletvekilinin eşinin şikayeti üzerine açıldı.
İlgili haberlere göre, ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından dezenformasyon yasasının iptali istemiyle geçen yıl yapılan bir başvuruyu Türkiye’nin Anayasa Mahkemesi 8 Kasım günü görüşecek.
CPJ’in yorum almak için İstanbul Ankara Cumhuriyet başsavcılıklarına gönderdiği e-postalara cevap gelmedi.
Editörün notu: Cengiz Erdinç 3 Kasım günü Ankara’da adli kontrolle serbest bırakıldı.