İstanbul, 30 Mayıs 2023 – Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Salı günü yapılan bir açıklama ile cumhurbaşkanlığı seçimi sırasında saldırıya uğrayan veya haber yapması engellenen gazetecilere dair çok sayıda vakanın araştırılması ve medya denetimcisi RTÜK’ün siyasi duruşları üzerinden ayrım yapmaksızın tüm medya kurumlarına eşit muamele etmesi için Türkiyeli yetkililere çağrıda bulundu.
İlgili haberler ile gazetecilerin ve çalıştıkları kurumların tweet’lerine göre cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 28 Mayıs Pazar günü gerçekleşen ikinci turu esnasında en az iki gazeteci fiziksel saldırıya uğradı, başka gazetecilerin haber yapması engellendi ve bir gazeteci kısa süreliğine gözaltına alındı.
İlgili haberlere göre RTÜK Salı günü yaptığı bir açıklama ile yedi eleştirel yayıncıyı seçim yayınları sebebiyle incelemeye aldığını duyurdu. İktidardaki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ikinci turu oyların %52’sini alarak kazandı.
CPJ’in Türkiye Temsilcisi Özgür Öğret: “Türkiyeli yetkililer seçimin ikinci turunu haberleştirmeye çalışırken taciz edilen, çalışması engellenen ve gözaltına alınan gazetecilere dair vakaları soruşturmalı ve basının böyle haber değeri olan gelişmeleri serbestçe takip edebilmesi için gereken önlemleri almalılar” dedi ve ekledi: “Ayrıca, medya denetimcisi RTÜK’ün her medya kurumuna eşit muamele etmesi ve yayıncıların siyasi eğilimleri yüzünden incelemeye tabi tutulmamalarını sağlamasının zamanı geldi de geçiyor.”
İlgili haberlere ve CPJ’e mesajlaşma uygulaması vasıtasıyla konuşan Mezopotamya Ajansı Muhabiri Ömer Akın’a göre, Pazar günü Şanlıurfa’nın Haliliye İlçesi’nde muhalif siyasetçiler ve avukatlar ile iktidar yanlısı bir grup arasındaki anlaşmazlığı takip etmekte olan gazeteciye kimliği tespit edilemeyen iki adam saldırdı.
Bu adamlar Akın’a sırtına, omuzlarına ve ensesine isabet eden çok sayıda yumruk attılar ve mikrofonu ile kamerasını kırdılar. Akın CPJ’e ciddi şekilde yaralanmadığını söyledi. Gazeteci ayrıca aynı gün jandarmaya giderek suç duyurusunda bulunduğunu, kendisine seçim suçlarıyla ilgilenen bir savcının ifadesini alacağının söylendiği ancak 30 Mayıs Salı itibariyle henüz bir gelişme olmadığını söyledi.
Bu vakadan bağımsız olarak, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yetkilileri 28 Mayıs Pazar günü en az üç gazeteciyi taciz ettiler veya haber yapmasını engellediler. Bunlar:
- İlgili haberlere ve kurumunun tweet’lerine göre Dokuz8 Haber muhabiri Fatoş Erdoğan İstanbul’daki bir okulda seçimleri izlemek isterken bir AKP yetkilisi tarafından engellendi ve elinden yaralandı.
- Yukarıdaki kaynaklara ve CPJ ile Twitter üzerinden konuşan KRT TV muhabiri Sultan Eylem Keleş’e göre yine İstanbul’da bir AKP yetkilisi, gazetecinin bir diğer okulda seçimi takip etmesini engelledi ve orayı terk etmesini talep etti. Keleş olaya dair suç duyurusunda bulundu.
- Yukarıdaki kaynaklara ve kurumunun haberine göre JİNNEWS muhabiri Öznur Değer Mardin’de bir okulda seçimleri takip ederken bir AKP yetkilisinin korumaları tarafından orada çalışmasına izin olmadığı söylenerek mekandan uzaklaştırıldı. Değer suç duyurusunda bulunmak üzere polise gitti ama orada da polis telefonuna el koydu.
İlgili haber ve kurumunun tweet’ine göre yine Pazar günü Batman’da polis iktidar destekçilerinin sokaklardaki zafer kutlamalarını takip eden yerel gazeteci ve Batman Burada haber sitesinin imtiyaz sahibi Vedat Aker’i kısa süreliğine gözaltına aldı.
CPJ olaylara dair daha çok detaya erişmek için Fatoş Erdoğan, Değer ve Aker’e mesaj gönderdi ancak haber yayına hazırlanırken cevap alamadı.
RTÜK’ün Salı günü tweet olarak da attığı bir açıklamaya göre yedi eleştirel yayıncı (FOX TV, HALK TV, TELE 1, KRT, TV 5, FLASH HABER, Sözcü TV) vatandaşlardan gelen şikayetler üzerine seçim yayınları sebebiyle incelemeye alındı.
RTÜK’ün yönetim kurulu siyasi partilerin parlamentodaki sandalye sayısına göre belirlendiği için şu anda AKP ve müttefikleri tarafından kontrol ediliyor. Geçmişte alınan kararlara bakıldığında RTÜK iktidar yanlısı kurumları kayırıyor ve eleştirel kurumları cezalandırıyor.
CPJ’in yorum almak için e-posta gönderdiği Mardin, Batman ve Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılıkları ile AKP ve RTÜK’ten cevap gelmedi.
Dünyanın en çok gazeteci hapseden ülkelerinden biri olan Türkiye’de CPJ’in en son 1 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirilen yıllık hapishane sayımına göre 40 gazeteci parmaklıklar ardındaydı.
CPJ’in bu haber yayınlanmadan önce yorum almak için e-posta gönderdiği İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın bir temsilcisi haberin yayının ardından yorum isteyen e-postalara cevap vermediklerini bildiren bir yanıt verdi.
[Editörün notu: Bu haber İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın cevabını eklemek için güncellenmiştir.]