نگارنده: الیزابت ویتچل
در سال ۲۰۱۸، محمد شعباتِ روزنامه نگار در درعای سوریه میان نیروهای در حال پیشروی بشار اسد رئیس جمهور سوریه و مرزهای بسته‌ی اسرائیل و اردن گرفتار شده بود. علی رغم خطر جدی‌ای که متوجه ۶۹ روزنامه نگار از جمله شعبات بود، بیش از یک سال طول کشید تا کمیته‌ی حفاظت از روزنامه نگاران و گروه‌های همکار آن با ۲۰ کشور دنیا مذاکره کنند و محلی امن برای این ۶۹ روزنامه نگار بیابند.
روزنامه نگارانی که چاره‌ای جز ترک کشور خود ندارند، به دلیل عواملی چون اتهامات کیفری و نداشتن روادید اغلب مجبور به انجام سفرهای خطرناکی می‌شوند که آنها را در محیط‌های ناامن قرار می‌دهد. این روزنامه نگاران پس از ترک کشور خود هم با چالش‌های جدیدی روبرو می‌شوند. از زمانی که برنامه‌ی کمک به روزنامه نگاران ۲۰ سال پیش آغاز به کار کرد، CPJ روی صدها پرونده‌ی این چنینی کار کرده است که نشان می‌دهند زندگی در تبعید خود به نوعی از سانسور تبدیل می‌شود. برخی از این روزنامه نگاران به طور مستقیم هدف ارعاب قرار می‌گیرند و مثلا با خشونت فیزیکی علیه خود یا بستگان‌شان تهدید می‌شوند. بسیاری دیگر از این افراد به دلیل دشواری یافتن شغل و ندانستن زبان کشور میزبان، مجبور به دست کشیدن از حرفه‌ی روزنامه نگاری می‌شوند.
گزارشی که در نوامبر ۲۰۲۰ توسط هیاتی از کارشناسان قضایی تهیه شد نشان می‌دهد که اکثر روزنامه نگاران در معرض خطر «نمی‌توانند به موقع خود را به محلی امن برسانند زیرا گزینه‌های اندکی پیش روی خود دارند و گزینه‌های موجود هم زمان بر و دشوار بوده و به سختی قابل پیگیری هستند و لذا نمی‌توانند کمک موثر و عملی‌ای برای این افراد باشند.» این هیات از کشورهای دنیا خواست تا «برای روزنامه نگاران در معرض خطر روادید اضطراری در نظر بگیرند»، و اینگونه به روزنامه نگاران کمک کنند تا به سرعت از خطر در کشور خود گریخته و به پناهگاهی موقت دست یابند. CPJ از این توصیه پشتیبانی می‌کند زیرا با بیش از ۲۰ سال سابقه‌ی کمک به روزنامه نگار برای گریختن از خطر می‌داند زمانی که این افراد بتوانند سریع خود را به محیطی امن برسانند احتمال اینکه به فعالیت حرفه‌ای خود ادامه دهند و سرانجام به وطن خود بازگردند بیشتر است.
در اوایل سال ۲۰۲۱، چهار تن از آن ۶۹ روزنامه نگار سوری – که در اسپانیا اسکان داده شدند – اولین مجله‌ی آنلاین پناهجویان به نام بیننا ( Baynana) را راه اندازی کردند که به جامعه‌ی عرب زبان در حال رشد اسپانیا اختصاص دارد. اما این موفقیت بهای سنگینی داشت. CPJ به مناسبت روز جهانی پناهجویان از دولت‌های جهان می‌خواهد تا برای روزنامه‌نگاران روادید اضطراری صادر کرده تا ایشان بتوانند در صورت بروز خطر به سرعت کشور خود را ترک کرده، پناهگاهی موقتی یافته و فعالیت رسانه‌ای خود را ادامه دهند. پنج دلیل عمده برای این درخواست وجود دارد که برآمده از تحقیقات انجام شده روی برنامه‌ی کمک به روزنامه نگاران CPJ، مصاحبه‌های اخیر و گزارش‌های پیشین است. در اینجا به این پنج دلیل می‌پردازیم:
۱- موانع اخذ روادید روزنامه نگاران را در موقعیت‌های خطرناک قرار می‌دهد
چه برای گریز از سرکوب‌های شدید حکومتی و چه برای فرار از موج خشونت ضد مطبوعاتی، توانایی افراد برای ترک کشورشان حیاتی است. در چنین مواقعی فرصتی برای طی کردن پروسه‌ی طولانی اخذ روادید وجود ندارد. در شرایطی که روزنامه نگار در معرض خطر است امکان برآورده کردن الزامات سختگیرانه‌ای که اغلب کشورها در قبال صدور روادید مطالبه می‌کنند- نظیر نشان دادن قصد بازگشت- را ندارند.
در نتیجه روزنامه نگاران در معرض خطر اغلب با عبور از گذرگاه های مرزی خود را به کشورهای همسایه رسانده و در آنجا هم مجبور هستند مدت‌‌های مدیدی در انتظار طی شدن روند زمان‌بر و نامشخص اسکان مجدد کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد بمانند یا گرفتار پیچ و خم‌های قانونی کشور جدید می‌شوند. علاوه بر تحمل شرایط سخت زندگی آنطور که این دست روزنامه نگاران به CPJ گفته‌اند ایشان همواره در هراس از خشونت، اخراج یا بازگشت اجباری به کشورشان به سر می‌برند.
مطالعات موردی:
- زرون تِس فِی اهل اتیوپی، گزارشگر سیاسی رسانه‌ی تعطیل شده‌ی آدیس نگر، پس از اطلاع از قصد دولت برای بازداشت شمار زیادی از کارکنان این رسانه در سال ۲۰۰۹ از این کشور فرار کرد. او به کنیا پناه برد یعنی تنها کشوری که بدون روادید می‌توانست به آن برود. تِس فِی چهار سال پر از مشقت و توام با هراس از پیدا شدن توسط مقامات اتیوپی در نایروبی را از سر گذراند. او سرانجام در ایالات متحده اسکان یافت. با اینکه پس از ترک اتیوپی تِس فِی بدون دریافت دست مزد از طریق گزارشگری و ترجمه به برخی از پروژه‌های مرتبط با روزنامه نگاری کمک کرده، به CPJ می‌گوید که هنوز نتوانسته به عنوان روزنامه نگار فعالیت کند و برای امرار معاش به مشاغل مختلف روی آورده است.
- در ماه مه ۲۰۲۱، مقامات تایلند سه روزنامه نگار صدای دموکراتیک برمه (DVB) را به اتهام ورود غیرقانونی بازداشت کردند. این روزنامه نگاران از میانمار جایی که از زمان کودتای فوریه خونتای نظامی ده‌ها فعال رسانه‌ای از جمله چندین خبرنگار وابسته به DVB را بازداشت کرده است، گریخته بودند. روز ۷ ژوئن DVB اعلام کرد که این روزنامه نگاران پس از دریافت حکم هفت ماه حبس تعلیقی به کشور امن سومی منتقل شده‌اند.
۲- چالش‌های حرفه‌ایِ توامان با درخواست پناهندگی
حتی پس از عبور از موانع اخذ روادید روزنامه نگاران در کشورهای میزبان خود با چالش‌های زیادی روبرو هستند. کسب اجازه برای ماندن در کشور میزبان تا زمانی که بازگشت به وطن امن باشد یکی از این مشکلات است. تمدید روادید یا تغییر نوع آن دشوار است، و این امر دو گزینه پیش روی روزنامه نگاران قرار می‌دهد اولی درخواست پناهندگی و دیگری بازگشت به وطن با وجود تمامی مخاطرات آن است که این مورد برای سحر حسین علی الحیدری، خبرنگار عراقی، پیش آمد. وی پس از بازگشت به عراق در سال ۲۰۰۷ به قتل رسید.
اگرچه پناهندگی می‌تواند تضمین کننده‌ی امنیت افراد در درازمدت باشد اما برای اکثر روزنامه نگاران آخرین گزینه‌ای است که انتخاب می‌کنند. روال درخواست پناهندگی- که از کشوری به کشور دیگر متفاوت است – ممکن است سال‌ها طول بکشد و در پایان هم تضمینی نیست که موفقیت آمیز باشد. به محض به جریان افتادن پرونده‌ی، پناهجویان دیگر نمی‌توانند تا پیش از دریافت پناهندگی سفر کنند و اگر فرد روزنامه‌نگار بدون خانواده کشورش را ترک کرده باشد برای مدتی طولانی از آنها جدا خواهد بود. فرد باید تا مدت‌ها منتظر دریافت اجازه‌ی کار بماند و علاوه بر آن دشواری وارد شدن به فضای رسانه‌ای کشور جدید منجر می‌شود پناهجویان روزنامه نگار برای امرار معاش به کارهای دیگر روی آورند.
مطالعات موردی:
- کیا بلوچ، روزنامه نگار اهل پاکستان، در سال ۲۰۱۷ به نروژ رفت تا علاوه بر تحصیل در رشته‌ی روزنامه نگاری برای مدتی از تهدیدهای متوجه خود رهایی یابد. در مدتی که از پاکستان دور بود وضعیت برای روزنامه نگاران رو به وخامت نهاد و در سال ۲۰۲۰ سند دولتی درز یافته‌ای او را به فعالیت علیه حکومت متهم کرد. بلوچ که در پی درز این سند با تهدیدات جدید مواجه بود در تمدید روادید خود به مشکل برخورد. آخرین درخواست او برای دریافت روادید دانشجویی رد شده است اما او به CPJ می‌گوید که می‌ترسد اگر تقاضای پناهندگی بدهد دولت پاکستان آن را شاهد اقدامات ضد حکومتی او قلمداد کند و این مساله منجر شود بازگشت او به پاکستان خطرناک‌تر شود.
- پس از شش سال زندان و سه سال زندگی تحت نظارت شدید امنیتی، دهندهوپ وانگچن، مستند ساز اهل تبت، در سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفت که زمان ترک چین برای او فرا رسیده است. بدون داشتن گذرنامه و در حالی که ارتباطات او به شدت تحت کنترل بود، وانگچن مجبور شد به قاچاقچیان اعتماد کند که او را از طریق ویتنام و تایلند خارج کنند. او از آنجا به سوئیس و سرانجام به ایالات متحده رفت و یک سال هم طول کشید تا پناهندگی بگیرد. علی رغم داشتن وجهه‌ی بین المللی به خاطر آثارش و دریافت جایزه‌ی بین المللی آزادی مطبوعات CPJ در سال ۲۰۱۲، وانگچن به CPJ می‌گوید که در تامین هزینه‌های پزشکی و برای یافتن کار در ایالات متحده با مشکلات جدی مواجه است.
۳- تهدیدها و حملات فیزیکی روزنامه نگاران تبعیدی را دنبال می‌کنند
اغلب روزنامه نگاران پس از فرار به کشورهایی که تصور می‌کردند درآن امنیت خواهند داشت، همچنان با تهدید و آزار و اذیت روبرو هستند. زمانی که در ماه مه ۲۰۲۱ مقامات بلاروس برای بازداشت روزنامه نگار تبعیدی‌ای به نام رامان پراتاسویچ یک پرواز مسافربری را وادار به فرود اضطراری در مینسک کردند بر همگان مشخص شد که حکومت‌های استبدادی برای یافتن منتقدان خود از هیچ تلاشی فرو گذاری نمی‌کنند. CPJ موارد متعددی از انواع حملات علیه روزنامه نگاران در تبعید، از جمله تهدید به قتل، آدم ربایی، حملات فیزیکی و حتی قتل را ثبت کرده است. کارزارهای دولتی برای بی‌اعتبار کردن روزنامه نگاران پس از ترک وطن و تهدید و دادگاهی کردن اعضای خانواده‌ی این افراد، یادآوری دلخراش برای روزنامه نگاران است که فرقی نمی‌کند کجا باشند فعالیت حرفه‌ای آنها اقدامات تلافی جویانه در برخواهد داشت.
روزنامه نگارانی که در کشورهایی که تعداد زیادی از هموطنان‌شان آنجا هستند اسکان می‌یابند، نسبت به حملات از طرف هوطنان‌شان آسیب‌پذیرتر هستند. و تحقیقی انجام شده توسط CPJ و سازمان‌های دیگر نشان می‌دهد حکومت‌های اقتدارگرا از فناوری نظارتی برای جاسوسی درباره‌ی روزنامه نگاران خارج از کشور استفاده می‌کنند.
این نوع خطرها، به خوبی نشان می‌دهد که کشورهای میزبان برای محافظت از روزنامه نگاران ساکن در این کشورها در برابر تهدیدهای امنیتی و تلاش برای استرداد آنها و همچنین جهت فراهم كردن پناهگاه‌هایی برای اعضای خانواده این افراد نیازمند به اتخاذ تدابیری هستند. در مواردی که این امکان وجود ندارد، روزنامه نگاران باید بتوانند درخواست اسکان در کشور دیگری را بدهند.
مطالعات موردی:
- پس از آنکه داعش شهر محل سکونت زاهر الشرقاط را در سال ۲۰۱۳ به تصرف در آورد، این روزنامه نگار سوری به غازی عینتاب در ترکیه نقل مکان کرد. با این حال در آوریل ۲۰۱۶ یک فرد مسلح که نقاب بر چهره داشت الشرقاط را در خیابان به ضرب گلوله کشت. داعش مسئولیت این قتل را به عهده گرفت. الشرقاط یکی از چهار روزنامه نگار سوری مقیم ترکیه بود که بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ به قتل رسیدند و داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
- جان دوندار سردبیر روزنامه‌ی «جمهوریت» ترکیه و از برندگان جایزه‌ی آزادی مطبوعات CPJ در سال ۲۰۱۶ است. او در سال ۲۰۱۶ برای گریختن از اتهامات امنیتی و سرکوب رسانه‌ای رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، به برلین رفت. آلمان پذیرای شمار زیادی از افراد ترک تبار است و دوندار به طور مداوم توسط طرفداران اردوغان تهدید می‌شود و در مواقعی هم نیاز به محافظت پلیس دارد. رفتن دوندار از ترکیه مانع از افزایش تعداد اتهامات علیه وی نشده است. در دسامبر سال ۲۰۲۰، او به طور غیابی محکوم به تحمل حداقل ۲۷.۵ سال زندان شد.
۴- جرم انگاری روزنامه نگاری یافتن پناهگاه را دشوارتر می‌کند
روزنامه نگاران زیادی در سراسر جهان همواره به دلایل امنیتی، به اتهام توهین و افترا، با اتهامات واهی نظیر همراه داشتن مواد مخدر و یا بدون هیچ اتهامی و فقط به دلیل انجام وظیفه‌ی حرفه‌ای زندانی می‌شوند. یافته‌های CPJ نشان می‌دهد که احتمال متوقف شدن افرادی که متهم شده‌اند یا دارای سابقه‌ی کیفری هستند در مرزها بیشتر بوده و گرفتن روادید یا پناهندگی هم برای آنها دشوارتر است. احتمال استرداد این روزنامه نگاران هم بیشتر است. جرم انگاری روزنامه نگاری همچنین بهانه‌ای به دولت‌های سرکوبگر می‌دهد تا گذرنامه‌ی افراد را باطل یا تابعیت ایشان را سلب کنند، و این امر روزنامه نگاران تبعیدی را در گرفتن پناهندگی در کشور جدید، یا برای کار یا سفر با مشکل مواجه می‌کند.
مطالعات موردی:
- در سال ۲۰۱۴ امین حسین اف، روزنامه نگار و فعال آزادی مطبوعات اهل جمهوری آذربایجان، برای گریز از اتهامات کیفری فرار مالیاتی و “تجارت غیرقانونی از طریق قراردادهای ثبت نشده” به زندگی مخفیانه روی آورد. حسین اف که می‌دانست ممنوع الخروج است، به سفارت سوئیس پناهنده شد و بیش از یک سال آنجا ماند تا امکان خروج امن او از کشور فراهم شود. آذربایجان در اقدامی تلافی جویانه از حسین اف سلب تابعیت کرد. حسین اف که در سوئیس پناهندگی دارد، از طریق دادگاه حقوق بشر اروپا پرونده‌ای علیه آذربایجان تشکیل داده و این کشور را به استفاده از سلب تابعیت برای ساکت کردن صدای مخالفان و منتقدان خود متهم کرده است.
۵- یافتن راه حل‌های بهتر به معنی افزایش امکان ادامه‌ی فعالیت در حرفه‌ی روزنامه نگاری است
در طی سالیانی که CPJ با روزنامه نگاران تبعیدی کار کرده، این کمیته دریافته است که وقتی افراد در معرض خطر مسیرهای مناسبی برای رسیدن به مأمنی موقتی داشته و به شبکه‌های پشتیبانی حرفه‌ای دسترسی دارند بهتر می‌توانند به فعالیت حرفه‌ای خود ادامه داده و حتی در این زمینه قوی‌تر عمل کنند. CPJ با مشارکت گروه‌های منطقه‌ای، موسسات دانشگاهی و دیگر برنامه‌ها تلاش دارد تا روزنامه نگاران را در محیط‌هایی مستقر کند که از حمایت‌های لازم برخوردار باشند. بررسی پرونده‌های CPJ نشان می‌دهد که در این موارد، روزنامه نگاران به احتمال زیاد در این حرفه باقی مانده و در نهایت به وطن خود باز می‌گردند بر خلاف افرادی که چاره‌ای جز فرار به شرایط ناپایدار، وارد شدن به فرایند دشوار اسکان مجدد یا درخواست پناهندگی ندارند.
در ده سال گذشته، بیش از ۹۰ درصد روزنامه نگارانی که CPJ توانسته است با گروه‌ها و موسسات میزبان جای دهد، ظرف چند سال به کشورهای خود بازگشتند.
مطالعات موردی:
- در سال ۲۰۱۷، میروسلاوا بریچ ولدوچیا از همکاران نزدیک به پاتریشیا مایورگا، خبرنگار پروسسو، در مکزیک به قتل رسید. مایورگا که اخبار مربوط به جرایم و مفاسد اقتصادی را پوشش می‌داد و با دلیل احساس خطر می‌کرد از طریق برنامه‌ی خانه‌ی امن که بانی آن موسسه‌ی پرنسا سوسیداد بود و با حمایت CPJ به همراه دخترش به کشور پرو نقل مکان کرد. در زمان سکونت در پرو، مایورگا – یکی از برندگان سال ۲۰۱۷ جایزه‌ی آزادی مطبوعات – توانست به کار خود ادامه دهد و با دیگر روزنامه نگاران منطقه‌ای همکاری کند. او در سال ۲۰۲۰ به مکزیک بازگشت و اکنون روزنامه نگاران مستقل را آموزش می‌دهد.
- احمد نورانی، یکی از بنیان‌گذاران و خبرنگار وبگاه مستقل خبری-تحقیقی FactFocus، قبل از تصمیم به ترک پاکستان علاوه بر ارعاب و تهدید و قرار گرفتن در لیست سیاه حکومتی، حمله‌ی فیزیکی وحشیانه‌ای را هم از سر گذراند. او در سال ۲۰۲۰ از طریق شرکای مددگر مطبوعاتی آلفرد، با حمایت شبکه‌ی دانش پژوهان در معرض خطر، مجموعه‌ی محافظت از مدافعان اتحادیه اروپا و CPJ توانست در یک محیط دانشگاهی در ایالات متحده کار پیدا کند. اگرچه کویید-۱۹ سبب محدود شدن فعالیت‌های او شد، اما داشتن ساختار حمایتی مناسب به نورانی کمک كرد تا از وقت خود در راه نوشتن مطلبی تحقیقی درباره‌ی معامله‌های مالی بحث برانگیز یک مقام بلند پایه‌ی سابق نظامی استفاده كند.
توصیه‌ها
از زمان ایجاد برنامه‌ی کمک به خبرنگاران CPJ در سال ۲۰۰۱، متداول‌ترین درخواستی که دست اندرکاران این برنامه داشته‌اند نقل مکان اضطراری بوده است. روزنامه نگارانی که در مناطق خطرناک کار می‌کنند، برای فرار از تهدیدها اغلب چاره‌ای جز نقل مکان خود و خانواده‌شان ندارند. آنها برای پیش بردن پرونده‌های خود و تعامل با دولت‌های خارجی معمولاً به سازمان‌های جامعه مدنی اتکا می‌كنند.
دولت‌ها در نقل مکان موفقیت آمیز روزنامه نگاران در معرض خطر به مکانی امن نقش حیاتی دارند.
این نقش شامل پشتیبانی مالی از برنامه‌های اضطراری و هماهنگی با جامعه مدنی و سایر دولت‌ها در مورد یافتن گزینه‌های مناسب برای جابه‌جایی این افراد است. البته همچنان ضروری است که دولت‌ها از قبل سیاست‌هایی داشته باشند که بتوان افراد در خطر را سریع به آنجا منتقل کرد.
از این رو کمیته‌ی حفاظت از روزنامه نگاران این توصیه‌ها را دارد:
توصیه به دولت‌ها
- برای روزنامه نگاران روادید اضطراری ویژه در نظر بگیرید تا ایشان بتوانند سریع از خطر دور شده و به مکانی امن بروند. این نوع روادیدها باید به افرادی داده شود که مستقیما به دلیل فعالیت رسانه‌ای و نشر اخبار در معرض خطر قرار گرفته‌اند. این پیشنهاد مطابق با توصیه‌های «هیات عالی کارشناسان قضایی در امر آزادی رسانه» است.
- ماهیت و شرایط این نوع روادیدها را به جامعه‌ی مدنی و سازمان‌های رسانه‌ای ابلاغ کنید و فرآیندی را ایجاد کنید تا این گروه‌ها از طریق آن بتوانند پرونده‌هایی را برای بررسی ارجاع دهند.
- برای اینکه روادید بتواند جنبه حفاظتی داشته باشد، روند کار باید سریع باشد (بیش از ۱۵ روز طول نکشد) و در صورت لزوم، به اعضای خانواده فرد که در معرض خطر هستند هم اعطا شود. در موارد بسیار حیاتی، اولویت باید با جابه‌جایی فوری باشد و سپس بررسی درخواست روادید.
- درباره ی روادیدهای ویژه و اضطراری به کارمندان سفارت و کنسولگری‌ها آموزش داده و منابع مورد نیاز را در اختیار آنها قرار دهید تا نسبت به رسیدگی درست به پرونده‌ها اطمینان حاصل شود. هر جا ممکن بود، اختیار تصمیم گیری در مورد صدور روادید را به سفرا تفویض کنید.
- فرآیندهایی را در نظر بگیرید که روزنامه نگاران بتوانند در موارد رد درخواست روادید تجدید نظر خواهی کنند.
- توجه کنید که وارد کردن اتهامات کیفری به روزنامه نگاران یکی از رایج ترین شیوه‌های آزار و اذیت ایشان است و مطمئن شوید که در روند صدور روادید این مطلب کاملا در نظر گرفته شده باشند.
- برای اینکه روزنامه نگارانی که مجبور به ترک وطن شده‌اند بتوانند به فعالیت رسانه‌ای خود ادامه دهند، روادیدهای اضطراری موقت باید شامل اجازه کار باشد.
- دولت‌ها برای محافظت از روزنامه نگاران ساکن در کشور متبوع خود در برابر تهدیدهای امنیتی و تلاش برای استرداد آنها برای پاسخگویی به اتهامات واهی کیفری باید تدابیری اتخاذ کنند. اتهامات کیفری اغلب به تلافی انجام وظیفه‌ی حرفه‌ای به روزنامه نگاران وارد می‌شود.
- پروتکل‌هایی را تنظیم کنید که امکان صدور روادید اضطراری برای روزنامه نگاران در یک کشور دوم را فراهم کند. این کار موجب می‌شود که روزنامه نگارانی که در تبعید هم در معرض خطر هستند به برنامه‌ی روادید اضطراری دسترسی داشته باشند و برای روزنامه نگارانی که برای تماس با سفارت‌خانه‌های خارجی در کشور خود آزادی عمل ندارند یا افرادی که مجبور به عبور مخفیانه از مرز هستند هم یک راه حل جایگزین خواهد بود.
توصیه برای کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل
- بدون توجه به کشور محل تقاضا، به روزنامه نگاران در معرض خطر پناهندگی بدهید.
- توجه کنید که به خاطر شناخته بودن روزنامه نگاران این افراد در میان برخی جوامع پناهجویان در معرض خطر بالایی قرار دارند و برای همین یا باید درخواست اسکان مجددشان سریع‌تر بررسی شود یا به ایشان سریع‌تر به برنامه‌های حمایتی دسترسی داده شود.
توصیه به رسانه‌ها، موسسات دانشگاهی و بنیادها
- رسانه‌ها باید با برگزار کردن دوره‌های کارآموزی، ایجاد مشاغل موقت و برنامه‌های منتورینگ از روزنامه نگاران تبعیدی حمایت کنند.
- رسانه‌ها باید برای روزنامه نگاران آزاد یا کارکنانی که مورد تهدید قرار می‌گیرند پروتکل‌هایی در نظر بگیرند و رابط‌های امنیتی داشته باشند که علاوه بر تعامل با سازمان‌های جامعه مدنی روند اخذ روادید را تسهیل کنند. این پروتکل‌ها باید علاوه بر خبرنگاران، سردبیرها و عکاس‌های خبری شامل حال مترجمان محلی، رانندگان و سایر نیروهای پشتیبانی هم بشود.
- موسسات دانشگاهی باید برای روزنامه نگاران در معرض خطر دوره‌ی تکمیل تخصص، فرصت‌های تحقیقاتی و بورس تحصیلی ایجاد کنند.
- بنیادها باید با ارائه‌ی حمایت‌های لازم در زمینه‌ی دوره‌های تکمیل تخصص، بورس‌های تحصیلی و پروژه‌های تحقیقاتی کمک کنند تا روزنامه نگاران بتوانند به فعالیت حرفه‌ای خود در تبعید ادامه دهند.
ماریا سالازار فررو، مدیر موارد اضطراری CPJ، و ایگناسیو میگل دلگادو کولبراس، نماینده‌ی CPJ در خاورمیانه و آفریقای شمالی، به تنظیم این مطلب کمک کرده‌اند.