Den Haag – Drie vooraanstaande persvrijheid organisaties, Free Press Unlimited, Reporters Without Borders en Committee to Protect Journalists, hebben een Volkstribunaal opgericht om moorden op journalisten te onderzoeken en regeringen ter verantwoording te roepen. Hoewel we in een wereld leven waarin we niet zonder de media kunnen, is er steeds vaker sprake van geweld tegen journalisten. Het Tribunaal begint op de Internationale Dag tegen Straffeloosheid van Misdaden tegen Journalisten op dinsdag 2 november in Den Haag.
Geweld tegen journalisten neemt wereldwijd toe. Sinds 1992 zijn meer dan 1400 journalisten vermoord. “Omdat ze hun essentiële werk deden: de waarheid vertellen. Het Volkstribunaal voor de moord op journalisten eist gerechtigheid voor deze gruwelijke misdaden. Daarnaast creëert het een hefboom om staten te mobiliseren om straffeloosheid voor de moorden op journalisten aan te pakken”, aldus Leon Willems, directeur Free Press Unlimited. In acht van de tien gevallen waarin een journalist wordt vermoord, gaan de moordenaars vrijuit. Het aanhoudend hoge niveau van straffeloosheid houdt een cyclus van geweld tegen journalisten in stand en vormt een bedreiging voor de persvrijheid wereldwijd.
Gerechtigheid
Tijdens de openingshoorzitting op 2 november worden belangrijke getuigenissen afgelegd. Hatice Cengiz, verloofde van de Saoedische journalist Jamal Khashoggi die in 2018 werd vermoord, Matthew Caruana Galizia, journalist en zoon van de Maltese journalist Daphne Caruana Galizia, vermoord in 2017, en Pavla Holcová, onderzoeksjournalist en collega van Slowaakse journalist Ján Kuciak, vermoord in 2018, zijn de personen die tijdens de hoorzitting gerechtigheid zoeken voor hun dierbaren. “Het Tribunaal speelt een belangrijke rol om gerechtigheid te zoeken voor deze moedige journalisten, maar het geeft familieleden en collega’s ook de kans om hun mening te geven en hun eigen verhalen en de impact van deze brute moorden te delen”, zegt Joel Simon, directeur Committee to Protect Journalists. “De nabestaanden hebben onvermoeibaar gewerkt om de verhalen van deze journalisten levend te houden, vaak ondanks bedreigingen en pesterijen. Hun stem is cruciaal geweest in de voortdurende inspanningen om terug te vechten tegen straffeloosheid.”
De aanklager van het Tribunaal is Almudena Bernabeu; een gerenommeerde internationale advocaat met een lange carrière op het gebied van Transitional Justice en International Criminal and Human Rights Law. Zij is van mening dat de vrijheid van meningsuiting een essentieel mensenrecht is. “En toch is de frequentie van ernstige schendingen van journalisten in combinatie met het huidige hoge niveau van straffeloosheid alarmerend. Het wordt tijd dat staten verantwoordelijk worden gehouden.”
De openingstoespraak wordt gehouden door het Britse Hogerhuis lid Helena Kennedy, verbonden aan de High Level Panel of Legal Experts on Media Freedom, een panel van gerenommeerde internationale juristen die belast zijn met het ontwikkelen van wettelijke kaders om mediavrijheid te beschermen.
Het Volkstribunaal voor de moord op journalisten zal de regeringen van Sri Lanka, Mexico en Syrië aanklagen voor het niet berechten van de moorden op Lasantha Wickrematunge, Miguel Ángel López Velasco en Nabil Al-Sharbaji.
A Safer World For The Truth
Volkstribunaals zijn ontworpen om staten verantwoordelijk te houden voor schendingen van het internationaal recht door het publiek bewust te maken en legitiem bewijsmateriaal te genereren. Ze spelen een belangrijke rol bij het empoweren van slachtoffers en het vastleggen van hun verhalen. “Dit initiatief gaat verder dan het benoemen en beschamen van autoriteiten die het gruwelijke niveau van straffeloosheid mogelijk maken. Het gaat erom een concreet en bruikbaar voorbeeld te geven van wat de rechterlijke macht zou moeten doen”, zegt Christophe Deloire, Secretaris-Generaal Reporters Without Borders.
Als voorvechters van het vrije woord hebben Free Press Unlimited, Reporters Without Borders en het Committee to Protect Journalists het Permanente Volkerentribunaal, opgericht door internationale intellectuelen om schendingen van mensenrechten te onderzoeken en daarover een uitspraak te doen, verzocht een Volkstribunaal bijeen te roepen om de moorden op journalisten te onderzoeken. Dit initiatief is onderdeel van het gezamenlijk project ‘A Safer World For The Truth’ met als doel om cold cases van moorden op journalisten te onderzoeken en de daders voor het gerecht te krijgen. Willems: “Er kan en moet meer worden gedaan om de plegers van deze misdaden voor de rechter te brengen. Dat is de inspiratie voor ‘A Safer World of the Truth’.”
[NOOT VOOR DE REDACTIE, NIET VOOR PUBLICATIE]
De openingshoorzitting vindt plaats van 09:00-18:00 Centraal-Europese tijd op dinsdag 2 november 2021 in Den Haag. Het kan ook via een livestream gevolgd worden: saferworldforthetruth.com/tribunal.
Voor verdere vragen of indien je de openingszitting wenst bij te wonen, kun je contact opnemen met: Maya Muller, Persvoorlichter – [email protected] of bel +31 6 82 09 12 09
Woordvoerders zijn beschikbaar voor interviews in het Nederlands, Frans, Engels, Duits en Spaans.
Over de organisaties:
Free Press Unlimited (FPU): Free Press Unlimited is een non-profit, niet-gouvernementele organisatie gevestigd in Amsterdam, Nederland. Free Press Unlimited helpt lokale journalisten in conflictgebieden om hun publiek te voorzien van onafhankelijk nieuws en betrouwbare informatie. De informatie die mensen nodig hebben om te overleven en hun eigen toekomst vorm te geven.
Committee to Protect Journalists (CPJ): Het Committee to Protect Journalists is een Amerikaanse onafhankelijke non-profit, niet-gouvernementele organisatie, gevestigd in New York City, VS, met correspondenten over de hele wereld. CPJ bevordert de persvrijheid en verdedigt de rechten van journalisten.
Reporters Without Borders (RSF): Reporters Without Borders is een onafhankelijke NGO gevestigd in Parijs, Frankrijk. Haar buitenlandse afdelingen, haar bureaus in tien steden, waaronder Brussel, Dakar, Washington, Berlijn, Tunis, Rio de Janeiro, Taipei en Stockholm, en haar netwerk van correspondenten in 130 landen geven RSF de mogelijkheid om steun te mobiliseren, regeringen uit te dagen en invloed uit te oefenen zowel ter plaatse als in de ministeries en districten waar media en internet normen en wetgeving worden opgesteld.