કોરોના મહામારીનું રિપોર્ટિંગ કરતા પત્રકારોની સુરક્ષા માટે સીપીજેની ખાસ સૂચના

PEDRO PARDO / AFP

20 મે, 2021 મુજબની અદ્યતન માહિતી

આખા વિશ્વમાં ખૂબ જ ઝડપથી ફેલાઈ ગયેલા કોવિડ-19 (નોવેલ કોરોનાવાયરસ)ને વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા- WHO)એ 11 માર્ચ, 2020ના રોજ વૈશ્વિક મહામારી ઘોષિત કરી દીધો હતો. સમગ્ર વિશ્વમાં પરિસ્થિતિ રોજેરોજ બદલાઈ રહી છે અને ન્યુઝ રિપોર્ટ્સ અનુસાર જેમ જેમ કોરોનાવાયરસના ભિન્ન ભિન્ન પ્રકાર અંગે જાણકારી મળી રહી છે, અને કોવિડ-19 રસીકરણ કાર્યક્રમ ગતિ પકડી રહ્યો છે તેમ તેમ જુદા જુદા દેશો પ્રવાસ તથા સુરક્ષા અંગેના નિયમો-માપદંડોમાં ફેરફાર કરી રહ્યા છે.

સીપીજેએ નોંધ્યું છે કે ઘણા દેશોમાં સત્તાધીશોએ કોરોના અંગેના સ્વતંત્ર રિપોર્ટિંગ અને માહિતી મેળવવાના પત્રકારોના અધિકાર પર તરાપ મારવાની કોશિશ કરી છે. આમ છતાં મહામારી અંગે અને તેને નાથવાના સરકારના પ્રયત્નો અંગે લોકો સુધી માહિતી પહોંચાડવામાં આખા વિશ્વના પત્રકારો મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. સીપીજીએ કરેલા પત્રકારોના ઈન્ટરવ્યુમાં એ પણ જાણવા મળ્યું છે કે મીડિયાના સભ્યો ખૂબ જ દબાણ અને તણાવમાં કામ કરી રહ્યા છે. કામ માટે કરવા પડતા પ્રવાસ, લોકોને મળીને કરવા પડતા ઈન્ટરવ્યુ અને વિવિધ જગ્યાઓની મુલાકાતને કારણે તેમને ઈન્ફેક્શન લાગવાનો ભય રહેલો છે. સીપીજેએ તાજેતરમાં જાહેર કરેલા અહેવાલ મુજબ કોવિડ-19ને કારણે પત્રકારોએ નિયંત્રણો, અટકાયત, શારીરિક અને ઓનલાઈન હેરાનગતિ અને રોજગારી ગુમાવવા જેવી અનેક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે.

કોરોના મહામારીનું રિપોર્ટિંગ કરતા પત્રકારોએ મહામારી અંગેની છેલ્લામાં છેલ્લી સલાહ અને પાબંધીઓની માહિતી માટે WHO તથા સ્થાનિક આરોગ્ય સંસ્થા દ્વારા અપાતી વિગતો પર ધ્યાન આપવું જોઈએ. મહામારીની છેલ્લામાં છેલ્લી માહિતી મેળવવા માટે જ્હોન્સ હોપકિન્સ યુનિવર્સિટી કોરોનાવાયરસ રિસોર્સ સેન્ટર એક સુરક્ષિત અને ભરોસાપાત્ર સ્રોત છે.

ફિલ્ડમાં સુરક્ષિત કેવી રીતે રહેશો?

કોરોનાને પગલે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસ માટેની પાબંધીઓ અને સુરક્ષાને લગતા નિયમોમાં વારંવાર ફેરફાર થયા કરે છે. તેનો અર્થ એમ પણ થાય છે કે તમારું એસાઈનમેન્ટ કોઈપણ આગોતરી જાણ વિના બદલાઈ શકે છે અથવા તો કેન્સલ પણ થઈ શકે છે.

જે મીડિયાકર્મીઓએ રસી લીધી હોય તેમણે નોંધવું જોઈએ કે યુ.એસ સેન્ટર્સ ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન (CDC) અનુસાર તેઓ પણ વાયરસ ફેલાવી શકે છે. યેલ મેડિસિનના જણાવ્યા મુજબ જુદી જુદી રસીઓ વાયરસના જુદા જુદા પ્રકાર સામે અલગ અલગ પ્રતિરોધક ક્ષમતા આપે છે. આથી રસી લીધા પછી પણ ચહેરા પર માસ્ક પહેરવા તથા સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગનું પાલન કરવા જેવા નિયમોને વળગી રહેવું જોઈએ.

જે પત્રકારો કોવિડ-19નું રિપોર્ટિંગ કરવા માંગતા હોય તેમણે સુરક્ષા માટે નીચે જણાવ્યા મુજબની માહિતી અચૂક ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ. 

અસાઈનમેન્ટ પૂર્વેઃ

કોવિડ-19 મહામારીના રિપોર્ટિંગ માટે સ્ટાફની પસંદગી કરતી વખતે મેનેજમેન્ટે ધ ન્યુ યોર્ક ટાઈમ્સના દર્શાવ્યા મુજબ અમુક રાષ્ટ્રીયતા ધરાવતા લોકો પર વંશીય હુમલો થવાની સંભાવનાને પણ ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ.

માનસિક સ્વાસ્થ્યની જાળવણી માટેઃ

પોતાને ચેપ લાગતો અટકાવવા અને બીજાને પોતાનાથી ચેપ ન લાગે તે માટે શું કરશો?

મોટા ભાગના દેશો હાલ સામાજિક તથા શારીરિક અંતર જાળવવાના પ્રોટોકોલનું પાલન કરી રહ્યા છે. જો કે તમે કયા દેશમાં છો તેના આધારે તમારે કેટલું અંતર જાળવવું જોઈએ તેના માપદંડ બદલાઈ શકે છે. જો તમે નીચે જણાવેલમાંથી કોઈપણ હાઈ-રિસ્ક લોકેશન ઉપર રિપોર્ટિંગ કરતા હોવ તો તમારે તે જગ્યાએ સ્વચ્છતા જાળવવા માટે કયા અને કેવા પગલા લેવાય છે તેની પૂછપરછ કરી લેવી જોઈએ. જો તમને કોઈ આશંકા હોય તો તમારે તે સ્થળની મુલાકાત લેવાનું ટાળવું જોઈએ.

ચેપ લાગતો અટકાવવા માટેની પ્રમાણભૂત ભલામણોમાં નીચેની બાબતોનો સમાવેશ થાય છેઃ

મેડિકલ પર્સનલ પ્રોટેક્ટિવ ઈક્વિપમેન્ટ (PPE)

તમારા એસાઈનમેન્ટના પ્રકારના આધારે મીડિયાકર્મીઓએ સુરક્ષિત રિપોર્ટિંગ કરવા માટે વિવિધ પ્રકારના મેડિકલ PPE પહેરવા પડી શકે છે. તેમાં ડિસ્પોઝેબલ ગ્લોવ્ઝ, ફેસ માસ્ક, પ્રોટેક્ટિવ એપ્રન, પગથી માથુ ઢંકાય તેવા કપડા, બોડી સૂટ્સ અને ડિસ્પોઝેબલ શૂ કવરનો સમાવેશ થાય છે.

PPE સુરક્ષિત રીતે પહેરવા અને કાઢવા માટે સુરક્ષાને લગતા નિયમોનું ખૂબ જ ચુસ્ત રીતે પાલન થવું જોઈએ. આ માટે CDCએ આપેલા સામાન્ય માર્ગદર્શન અંગેની માહિતી મેળવવા માટે અહીં ક્લિક કરો. PPE પહેરતી કે કાઢતી વખતે વિશેષ કાળજી રાખવી જોઈએ. આ સમયે ચેપ લાગવાની શક્યતા સૌથી વધારે રહેલી હોય છે. તમને કોઈ શંકા હોય તો તમે નિષ્ણાંતનું માર્ગદર્શન લઈ શકો છો અથવા તો એસાઈનમેન્ટ પહેલા તેમની પાસે તાલીમ લઈ શકો છો.

એ વાતની નોંધ લો કે અમુક દેશમાં સારી ગુણવત્તાની PPE કિટની અછત હોઈ શકે છે. આથી તેનો ઉપયોગ કરવાથી તંગી સર્જાઈ શકે છે.

ફેસ માસ્કઃ

જે મીડિયાકર્મીઓ લોકોને મળીને, બંધ કે નાની જગ્યામાં અથવા તો જોખમી જગ્યાએ જઈને રિપોર્ટિંગ કરતા હોય તેમના માટે યોગ્ય રીતે માસ્કનો ઉપયોગ કરવો ખૂબ જ જરૂરી બની જાય છે. તમને એ વાતની જાણ હોવી જોઈએ કે બંધ જગ્યામાં હવામાં વાયરસ ધરાવતા ટીપાની સંખ્યા વધુ હોવાની શક્યતા ખૂબ વધારે હોય છે જેને કારણે તમને ચેપ લાગવવાની સંભાવના વધી જાય છે.

એ વાતનું ખાસ ધ્યાન રાખો કે જો તમે માસ્કનો યોગ્ય ઉપયોગ નહિ કરો તો માસ્ક ઈન્ફેક્શન ફેલાવવાનો એક સ્રોત પણ બની શકે છે. લેન્સેટ દ્વારા હાથ ધરાયેલા એક અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે એક્સપોઝર બાદ ચેપ ફેલાવી શકે તેવો વાયરસ સાત દિવસ સુધી સર્જિકલ માસ્ક ઉપર મોજૂદ રહી શકે છે. આ અભ્યાસના આધારે માસ્ક કાઢવાથી, તેનો ફરી ઉપયોગ કરવાથી અથવા તો માસ્ક પહેરતી વખતે ચહેરાને અડ્યા કરવાથી ઈન્ફેક્શનની શક્યતા વધી જાય છે.

જો તમે માસ્ક પહેરતા હોવ તો તમારે નીચેની સલાહ અવશ્ય ધ્યાનમાં લેવી જોઈએઃ

સાધનોને કેવી રીતે ચેપમુક્ત રાખશો?

દૂષિત સાધનોના મારફતે કોવિડ-19નો ચેપ ફેલાવવાની શક્યતા ઘણી વધારે છે. આથી તમારે તેમને નિયમિત ધોરણે ચોખ્ખા અને ચેપ મુક્ત કરવા જોઈએ.

ઈલેક્ટ્રિકલ સાધનો કેવી રીતે સાફ કરશો?

નીચેના મુદ્દા ઈલેક્ટ્રિકલ સાધનો સાફ કરવા અંગે તમને સામાન્ય માર્ગદર્શન આપશે.  તેને સ્વચ્છ કરતા પહેલા ઉત્પાદક દ્વારા અપાતી માર્ગદર્શિકા પૂરેપૂરી વાંચી લો.

આ આર્ટિકલ મારફતે તમને વધુ વિગતમાં માર્ગદર્શન મળી શકશે.

ડિજીટલ સુરક્ષા

કામ દરમિયાન તમારી જાતની રક્ષા કેવી રીતે કરશો?

કામ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસ કરવો પડે તો?

આખી દુનિયામાં આંતરરાષ્ટ્રીય ટ્રાવેલ પર લાદી દેવાયેલા પ્રતિબંધોને કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસ હાલ ખૂબ જ પડકારજનક થઈ ગયો છે. જો તમારે પણ કામથી બીજા દેશમાં જવાનું થાય તો તમારે નીચેની બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ.

કામ પૂરું થાય પછી શું કરશો?

જો તમને લક્ષણો દેખાય તો શું કરશો?

તમને લક્ષણો દેખાય તો કમ સે કમ સાત દિવસ સુધી ઘર છોડીને ન જાવ ( આ સમય કેટલો હોવો જોઈએ તેના માપદંડ તમારી સરકારની સલાહ પ્રમાણે બદલાઈ શકે છે).

સીપીજેની ઓનલાઈન સેફ્ટી કિટ પત્રકારો અને ન્યુઝ રૂમ્સને શારીરિક, ડિજિટલ અને માનસિક સુરક્ષા જાળવવાના સ્રોત અને સાધનો અંગે, તથા દેશમાં ચાલતી ઉથલપાથલ કે ચૂંટણી વગેરેને કવર કરતી વખતે સુરક્ષિત રહેવા અંગે પ્રાથમિક માહિતી પૂરી પાડે છે.

 (તંત્રી માટે નોંધઃ આ સૂચના મૂળ 10 ફેબ્રુઆરી, 2020ના રોજ પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી અને તેમાં સમયાંતરે સુધારા કરવામાં આવી રહ્યા છે. ટોચમાં તેની પ્રકાશિત થવાની તારીખ તેમાં અદ્યતન સુધારા ક્યારે થયા હતા તેની જાણ કરે છે.)

Exit mobile version