En az 81 gazeteciyi hapiste tutan Türkiye sayesinde sayı dünya çapında 259’yi buldu
New York, 13 Aralık 2016– Türkiye’nin medya üzerindeki eşi görülmemiş baskısı sayesinde Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) yıllık sayım yapmaya başladığı 1990 yılından bu yana dünya çapında hapiste olan gazeteciler bakımından en yüksek sayı kayıtlara geçti.
1 Aralık 2016 tarihinde dünya çapında 259 gazeteci hapisteydi. Türkiye en az 81 gazeteciyi parmaklıklar ardında tutuyordu – CPJ kayıtlarına göre bu herhangi bir ülke için aynı anda belirlenmiş en yüksek sayı – ve hepsi de devlete karşı işlenen suçlar sebebiyle hapisteydiler. Türkiye’de düzinelerce gazeteci daha hapiste ama CPJ onların durumları için mesleki faaliyet ile doğrudan bir bağlantıyı teyit edemedi.
2014 ve 2015 yıllarında dünyada gazeteci hapseden ülkelerin en kötüsü olan Çin, hapisteki 38 gazeteci ile ikinci sıraya düştü. Mısır, Eritre ve Etiyopya gazeteci hapsedenlerin en kötüleri listesinde üçüncü, dördüncü ve beşinci sıraları aldılar. CPJ sayımındaki bu ilk beş ülkedekilerin toplamı dünya çapında hapisteki gazetecilerin üçte ikisinden fazlasına denk geliyor.
CPJ İdari Müdürü Joel Simon: “Bilgi toplamak ve paylaşmak için çalışan gazeteciler kamu hizmeti yapıyorlar ve hakları uluslararası hukuk tarafından korunuyor. Bu kadar çok devletin uluslararası yükümlülüklerini çiğneyerek gazetecileri hapsetmeleri ve eleştirel ifadeyi bastırmaları bu yüzden şok edici” dedi ve devam etti: “Türkiye bu otoriter eğilimin elebaşı. Gazetecilerinin ülkenin kendi kanunlarına aykırı olarak hapiste çürüdüğü her gün Türkiye’nin dünyadaki saygınlığı azalıyor.”
İran bu yıl 2008’den beri ilk defa gazeteci hapseden ülkelerin en kötü ilk beşine dahil olmadı çünkü 2009 yılı seçimlerinin ardından gelen basına baskı operasyonunda ceza alanların bir çoğu cezalarını çekip serbest bırakıldılar. Amerika kıtalarında 2015 yılında hiçbir gazeteci hapiste değilken bu yılın sayımında toplam dört gazeteci tespit edildi.
CPJ sayımına göre dünya çapında hapsedilen 259 gazetecinin neredeyse dörtte üçü devlete karşı işlenen suçlar kategorisinde suçlanıyor. Hapisteki gazetecilerin yüzde 20 kadarı serbest gazeteciler – bu yüzde 2011 yılından beri düzenli olarak azalıyor. Hapisteki gazetecilerin ezici çoğunluğu İnternet medyası ve/ya baslı medyayken yüzde 14 kadarı radyo veya televizyonda çalışıyor.
Hapishane sayımı sadece devletler tarafından alıkoyulan gazetecileri içerir ve kayıp olanlar ya da devlet olmayan gruplar tarafından rehin alınanları kapsamaz (Militan grup İslam Devleti tarafından kaçırılan Britanyalı serbest gazeteci John Cantlie benzeri vakalar “kayıp” veya “kaçırılmış” olarak işlenir). CPJ Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da en az 40 gazetecinin kayıp ya da kaçırılmış olduğunu tahmin ediyor.
CPJ’in sayımı 1 Aralık 2016 günü gece yarısı itibariyle hapiste olan gazetecileri kapsar ve hepsi için hangi ülkede tutuldukları, neyle suçlandıkları ve ne alanda çalıştıkları bilgilerini içerir. Yıl içerisinde hapiste olan ama 1 Aralık öncesi serbest bırakılmış olan çok sayıdaki gazeteci dahil değildir.
###
CPJ dünya çapında basın özgürlüğünü korumak için çalışan, bağımsız, kar amacı gütmeyen bir organizasyondur.
Editörlere not:
Rapor Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Portekizce, Rusça, İspanyolca ve Türkçe dillerinde sunulacaktır.
Medya iletişimi:
Kerry Paterson
Uzman Müdafi Sorumlu & İletişim Sorumlusu
212-300-9031
Mehdi Rahmati
İletişim Sorumlusu
212-300-9032